کار و فناوری دلفان

مرحله ی دوم بررسی آثار وطرح های جشنواره نوجوان خوارزمی ارسالی از مدارس شهرستان دلفان (مرحله ی شهرستانی) از شنبه دوم اسفند  تا سه شنبه پنجم اسفند در محل برگزاری جشنواره  برگزار شد وآثار برگزیده جهت معرفی به استان انتخاب شدند.

حل جدول 6-1 کارکلاسی کاروفناوری سال هفتم - اول متوسطه 1

بارش فکری

کارکلاسی صفحه  5 و6

دربار? یکی از موارد زیر و ایده‌های دیگر روش بارش فکری را به کار برید و نتیجه را در کادر زیر بنویسید.

1-     چگونه می‌توانیم در حیاط، بازی‌های بهتری داشته باشیم؟

2-     برای اینکه خودکار خود را تا پایان یافتن جوهرش، گم نکنیم، چه باید کرد؟

3-     .چگونه می توان از اتلاف وقت در طول روز جلوگیری کرد؟

4-     چرا وقتی دو توری ریز روی هم قرار می گیرند هاله های سیاه و سفید تشکیل می شود؟

5-      چرا مهارت دوچرخه سواری حتی با گذشت چند سال از یاد انسان نمی رود؟

 

روش ها وفنون زیادی برای افزایش خلاقیت وجود داردکه دبیران می توانند یکی ازانها را انتخاب نمایند وروش رابرای دانش اموزان توضیح دهند واین فعالیت توسط دانش اموزان برای موضوعی که دبیر انتخاب می نماید باتوجه به روش وفن تدریس شده انجام پذیرد.

برخی از فنون وروش موردزایش خلاقیت عبارتند از:

تجسم کردن- متضادفکرکردن -معاشرت باافرادخلاق  -داستان های ناتمام -بهره جستن ازافکار دیگران -

 

کارکلاسی صفحه 13 کتاب کاروفناوری پایه هفتم

 

بررسی سیستم در تیم ورزشی

اگر یک تیم ورزشی مانند  -  فوتبال - را یک سیستم بدانید، اجزای (اعضای) آن و وظایف هر یک را در جدول زیر بنویسید، سپس به پرسش‌ها پاسخ دهید.

 

       

1- چرا اگر بهترین بازیکنهای تیمها نیز جمع شوند، نمیتوان گفت بهترین تیم ورزشی تشکیل میشود؟   

 

چون ممکن است در ارتباط بین اعضاء مناسب نباشند و با هم هماهنگ نباشند

2- آیا بازیکنهای یک تیم میتوانند مستقل از هم کار کنند؟ چرا؟

خیر زیرا هدف تیم و هدف یک سیستم از هدف بازیکنان و اجزاء مهمتر است

3- آیا سیستم، یک هدف مشخص دارد و هم? اجزا باید برای رسیدن به آن هدف کمک کنند؟چرا؟

بله سیستم یک یا چند هدف مشخص دارد و همه اجزاء باید به آن کمک نمایند

4- آیا اگر یکی از اعضای تیم ، وظیف? خود را به خوبی انجام ندهد تیم به هدف خود میرسد؟ چرا؟

خیر زیرا رسیدن به هدف مرهون انجام خوب وظایف توسط اعضاء می باشد

 

 

(نمونه ای تکمیل شده)

برای اینکه خودکار خود را تا پایان یافتن جوهرش، گم نکنیم، چه باید کرد؟

حل جدول 6-1 کارکلاسی کاروفناوری سال هفتم - اول متوسطه 1

بارش فکری

کارکلاسی صفحه  5 و6

دربار? یکی از موارد زیر و ایده‌های دیگر روش بارش فکری را به کار برید و نتیجه را در کادر زیر بنویسید.

1-     چگونه می‌توانیم در حیاط، بازی‌های بهتری داشته باشیم؟

2-     برای اینکه خودکار خود را تا پایان یافتن جوهرش، گم نکنیم، چه باید کرد؟

3-     .چگونه می توان از اتلاف وقت در طول روز جلوگیری کرد؟

4-     چرا وقتی دو توری ریز روی هم قرار می گیرند هاله های سیاه و سفید تشکیل می شود؟

5-      چرا مهارت دوچرخه سواری حتی با گذشت چند سال از یاد انسان نمی رود؟

 

روش ها وفنون زیادی برای افزایش خلاقیت وجود داردکه دبیران می توانند یکی ازانها را انتخاب نمایند وروش رابرای دانش اموزان توضیح دهند واین فعالیت توسط دانش اموزان برای موضوعی که دبیر انتخاب می نماید باتوجه به روش وفن تدریس شده انجام پذیرد.

برخی از فنون وروش موردزایش خلاقیت عبارتند از:

تجسم کردن- متضادفکرکردن -معاشرت باافرادخلاق  -داستان های ناتمام -بهره جستن ازافکار دیگران -

 

کارکلاسی صفحه 13 کتاب کاروفناوری پایه هفتم

 

بررسی سیستم در تیم ورزشی

اگر یک تیم ورزشی مانند  -  فوتبال - را یک سیستم بدانید، اجزای (اعضای) آن و وظایف هر یک را در جدول زیر بنویسید، سپس به پرسش‌ها پاسخ دهید.

 

       

1- چرا اگر بهترین بازیکنهای تیمها نیز جمع شوند، نمیتوان گفت بهترین تیم ورزشی تشکیل میشود؟   

 

چون ممکن است در ارتباط بین اعضاء مناسب نباشند و با هم هماهنگ نباشند

2- آیا بازیکنهای یک تیم میتوانند مستقل از هم کار کنند؟ چرا؟

خیر زیرا هدف تیم و هدف یک سیستم از هدف بازیکنان و اجزاء مهمتر است

3- آیا سیستم، یک هدف مشخص دارد و هم? اجزا باید برای رسیدن به آن هدف کمک کنند؟چرا؟

بله سیستم یک یا چند هدف مشخص دارد و همه اجزاء باید به آن کمک نمایند

4- آیا اگر یکی از اعضای تیم ، وظیف? خود را به خوبی انجام ندهد تیم به هدف خود میرسد؟ چرا؟

خیر زیرا رسیدن به هدف مرهون انجام خوب وظایف توسط اعضاء می باشد

 

 

(نمونه ای تکمیل شده)

برای اینکه خودکار خود را تا پایان یافتن جوهرش، گم نکنیم، چه باید کرد؟

مشکلات مربوط به درس حرفه و فن  و کار و فناوری

1- عدم علاقه دانش آموزان به بعضی از واحدهای درسی

کتاب حرفه و فن تشکیل شده است از چند واحد درسی که در هر واحد به رشته ای پرداخته می‌شود. دانش آموزان به تمام واحدها علاقه یکسانی نشان نمی‌دهند، البته این امر بدیهی است و نشان دهنده علاقه ها و استعدادها و تفاوتهای فردی دانش آموزان است.

یادگیری کلیه واحدهای درسی برای دانش‌آموزان اجباری است ، اما دانش‌آموز به برخی از واحدهای درسی علاقه ای نشان نداده و در آن واحد عملکرد بسیار ضعیفی دارد که گاهی تلاش معلم با بکارگیری روشهای مختلف تدریس کارگر نمی افتد و دانش آموز در آن واحد همچنان با مشکلاتی روبرو است .

2- مشکلات مربوط به تحقیق ها و مصاحبه ها

همه می‌دانیم که تحقیق و پژوهش و مصاحبه در یادگیری عمیق و مشارکت در یادگیری دانش‌آموزان تأثیر خیلی زیادی دارد و اگر به شکل صحیح هدایت شود دانش‌آموز را در امر یادگیری پرتلاش و فعال و علاقه مند می‌سازد . در کتب حرفه و فن محتوای کتاب با وجود انجام درست تحقیق ها و مصاحبه ها تکمیل می شود. این فعالیت ها باید توسط دانش آموز به صورت فردی یا در گروهها انجام گیرد. اما انجام این فعالیت ها چگونه است ؟ آیا همه دانش آموزان توانایی انجام صحیح این فعالیت ها را دارند ؟ آیا منابع مورد نیاز برای انجام این فعالیت ها در تمام شهرها و روستاها در اختیار دانش آموزان قرار دارد؟

منابعی مثل کتابخانه ، مدارس فنی وحرفه ای و کاردانش و یا افراد شاغل در رشته های مختلف مرتبط با واحدها در روستا ها و شهرهای کوچک یا اصلاً وجود ندارد یا اندک است. بطوریکه تعداد محدودی از دانش آموزان یک مصاحبه انجام می دهند و بقیه دانش آموزان از روی آن کپی‌برداری می کنند و در جواب اعتراض معلم پاسخ می دهند که کسی را برای انجام مصاحبه نیافته اند. البته در مراکز شهرها و روستاها شاید این امکانات وجود داشته باشد، و شاید دانش آموزان پسر بتوانند تا مراکز رفته و به منابع دسترسی پیدا کنند ولی برای دانش آموزان دختر امری مشکل و  یا محال است .

3- نبود کارگاه و فضای فیزیکی مناسب برای انجام کارهای عملی

در درس حرفه و فن اولین نکته ای که اهمیت دارد وادار کردن دانش آموز و علاقه مند کردن وی به انجام کارهای عملی و دست ورزی و یافتن مهارت برای کار با ابزارهای مختلف است، ولی در اکثر مدارس به دلیل وجود مشکلات بسیار  زیاد به این نکته مهم توجه کمتری می‌شود.

یکی از این مشکلات نبود فضای کارگاهی مناسب برای کارهای عملی است البته بعضی از کارهای عملی را می‌توان درکلاس درس انجام داد ، ولی در کلاسهای کوچک امکان انجام کارها بصورت گروهی سخت و گاهی محال است . بعضی از فعالیت ها به میز کارگاهی نیاز دارد . از نظر ایمنی، کلاس درس مکان امنی برای انجام فعالیت های واحد برق ، فلز و چوب نیست و فعالیت های این واحدها بهتراست در کارگاه انجام گیرد.

در کارگاه  دانش آموزان راحتر کارهای عملی را انجام می دهند و معلم نیز بهتر می تواند آموخته های خود را به آنها منتقل کند و دسترسی معلم به وسایل و امکانات کارگاهی و قرار دادن آنها در اختیار دانش آموز وقت کمتری می گیرد.

4- کمبود امکانات کارگاهی مناسب

یکی دیگر از مشکلاتی که دبیر با آن روبروست وانجام کارهای عملی را مختل می کند، کمبود امکانات کارگاهی است. در مدارس مناطق محروم امکانات کارگاهی یا وجود ندارند یا آنقدر کم است که جوابگوی جمعیت کلاس ها نیست . البته اخیراً اهمیت بیشتری به این موضوع داده شده است و از طریق گروه های آموزشی مناطق امکاناتی در اختیار مدارس قرار می گیرد اما بسیار کم است که دبیر اجباراً خود فعالیت و آزمایش را انجام می‌دهد و دانش آموزان فقط تماشاگر هستند، اگر دانش آموزان بخواهند با آن امکانات کم فعالیت ها را انجام دهند باید وسایل به نوبت در اختیار آنها قرار گیرد که در اینصورت دبیر با کمبود وقت مواجه می شود.

5- دیدگاه و همکاری مدیر با دبیر

مدیران مدارس با توجه به مشکلات فراوانی که در مدارس وجود دارد به بودجه‌ی مدرسه نیاز فراوان دارند به دلیل وجود مشکلاتی چون سرمای هوا ، بیشتر سرانه صرف خرید نفت ، تعمیر و پوشش سقف و تعمیر و خرید چراغ و بخاری می گردد، به همین دلیل مدیران با اکراه تقبل می‌کنند تا وسیله‌ای خریداری کنند و معلم را به سمت اداره و کیت هایی که گروههای آموزشی ارائه  می کنند سوق می دهند و در صورتیکه آن کیت ها هم کافی نیست که برای داشتن این کیت ها باید صبر ایوب داشت.

بعضی مدیران معمولاً به نمرات کتبی و قسمت تئوری کتاب اهمیت داده و بخش عملی کمتر مورد توجه قرار می گیرد، آنها انتظار دارند که 12 نمره کار عملی با توجه به نمره کتبی داده شود که این امکان پذیر نیست.

البته در موارد فوق مدیر مقصر نیست زیرا کمبود بودجه امکان همکاری خوب مدیر با دبیر را از بین برده است. توجه بیش از حد مسئولان به نمرات نهایی و کارنامه و نمودار و جدول و ... این تصور را در مدیران به وجود آورد که هرچه نمره کتبی بالاتر باشد مدرسه‌ی او از نظر عملی بالاتر است و کار عملی و مهارت دانش آموز هیچگاه ارزیابی نمی شود .

6- واگذاری این درس به دبیران غیر تخصصی

معمولاً این مشکل در مناطقی با جمعیت کم و کلاس کم در روستاها ایجاد می شود. ساعات موظف دبیران کامل نمی شود و بعضی دروس به ظاهر ساده مثل حرفه و فن مشکل گشایی می شوند برای حل این مشکل و برای تکمیل ساعات به دبیران دیگر واگذار می شوند .

اما اخیراً با توجه مسئولان ادارات در این خصوص ، تدابیری اندیشیده شده و تا حدی این مشکل رفع گردیده است. دبیر حرفه‌وفن مانند دبیران دروس دیگر باید کلیه مهارت های لازم برای تدریس و انجام فعالیت های درس خود را داشته باشند . معلمان غیر تخصصی معمولاً قسمت تئوری کتاب را تدریس کرده و به قسمت عملی بی توجه هستند . در نتیجه دانش‌آموزان مهارت های لازم را بدست نمی آورند و سالهای بعد مشکلات آنها بیشتر می‌شود چون واحدهای درسی سه سال با هم در ارتباط هستند و ناآشنایی و نداشتن مهارت در کار با ابزارهای یکسال روی کارایی دانش آموزان و درک مطلب او در سالهای بعد تأثیر می گذارد.

7- کمبود وقت

با توجه به عملکرد ضعیف دانش آموزان در کارهای عملی به دلایلی که ذکر شد و همچنین وضعیت اقلیمی منطقه و تعطیلی های بسیار در هنگام بارش برف و سرمای هوا زمانی که برای دبیر باقی می ماند بسیار کم است و انجام کارهای عملی بخصوص واحدهای ابتدایی که مربوط به نیمه اول سال تحصیلی است با مشکلات زیادی همراه می‌شود ، که فشار کاری زیادی به دبیر و دانش‌آموز وارد می شود.

همچنین معلم برای بردن و آوردن وسایل به کلاس ، نظم دادن به وسایل و کارهایی از این قبیل نیز باید دقت صرف کند که از ساعت کلاسی گرفته می شود.

8- گروه بندی و انجام فعالیت های گروهی

دانش آموزان در هر کلاس با توجه به بنیه‌ی علمی و دست ورزی و کار عملی به گروه‌هایی تقسیم می شوند ، اما معمولاً در هر گروه تعداد خاصی کارهای عملی را انجام داده و بقیه تنها تماشاگر هستند. سرگروه یا فرد ماهرتر در گروه خود انجام کار را تقبل می‌کند از ترس اینکه مبادا بقیه کار را خراب کرده و نمره ی او که در ارتباط با نمرات آنها دست پایین است بیاید.

همچنین کسانی که در گروه مهارت های کمی دارند کارها را به کندی انجام می دهند و کار عقب می ماند و فرصتی برای انجام فعالیت های دیگر باقی نمی ماند و اجباراً فرصت کار و یادگیری مهارت از آنها گرفته می شود.

9- گردش و بازدیدهای علمی

برای ایجاد انگیزه و همچنین یادگیری بهتر و کاربردی‌تر درس توسط دانش آموزان می‌توان از گردش علمی و بازدید علمی استفاده کرد. چون آنها را از نزدیک با مسائل و کارهای عملی مربوط به درس آشنا می کند و آنها عملاً در کارگاه یا کارخانه بعضی روشهای تولید ، کار با ابزار و ... را می بینند و تصویر ذهنی از مسائل در مغز آنها شکل می گیرد که یادگیری را پایدار می کند.

بارش برف و باران، لغزندگی جاده ها، نبود سرویس ایاب و ذهاب مناسب، سخت گیری والدین از مشکلات پیش رو برای انجام بازدید های علمی است. و در صورت فراهم شدن همه‌ی شرایط دبیر مسئولیت چنین کاری را به عهده نمی گیرد و ترجیح می دهد از آن صرف نظر کند.

10 – عدم عمکاری والدین

والدین ناظران بر نحوه مطالعه و انجام تکالیف ( کتبی و عملی ) فرزندان خود هستند ولی این ناظران عملاً به عاملان تکالیف مبّدل شده اند و به جای اینکه در انجام تکالیف دانش آموز نظارت و گاهی همکاری داشته باشند یا خود تکالیف را انجام می دهند یا از دیگران کمک می‌گیرند تا  تکلیف دانش آموز خود را انجام دهند. دانش آموز در بعضی مواقع فقط ناظر است و در مواقع دیگر اصلاً نمی داند که کار چگونه انجام شده یعنی حتی ناظر هم نبوده است .

بعضی والدین هم از سمت دیگر بام می افتند و برای اینکه به آنها گفته شده نباید کارهای دستی دانش آموز را انجام دهید با فرزند خود هم فکری نمی کنند و دانش آموز در خانه از داشتن یک راهنما محروم است .

11- راه حل های پیشنهادی

در ضمن تدریس درس و بدست آوردن تجربه عملی و مشاهده عینی ، در رابطه با مشکلات فوق راه حل های ذیل پیشنهاد می گردد ، امید است موثر واقع گردد.

الف – جلب علاقه دانش آموزان به همه ی واحدهای کتاب

برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان در فعالیت های عملی راه حل های زیر پیشنهاد می‌گردد:

1- اختصاص دادن قسمتی از کلاس یا کارگاه باعنوان «نمایشگاه کوچک کارهای دستی»        یا هر عنوان دیگر

2- برگزاری نمایشگاه در پایان هر ترم از کارهای دستی دانش آموزان و دعوت از مسئولان و والدین برای بازدید و انتخاب بهترین ها و اهداء جوایز

3- انتخاب بهترین کار در کلاس و تشویق فرد یا گروه برتر

4- انتخاب بهترین گزارش کار

ب – راههایی برای انجام بهتر تحقیق ها و مصاحبه ها

1- کلیه تحقیق‌ها به صورت گروهی انجام شود، نتیجه تحقیق گروهی از نتیجه فردی کاملتر و مستندتر خواهد شد .

2- جزوه ، مجله یا کتاب هایی توسط دبیر در اختیار دانش آموز قرار گیرد ، که البته بعد مسافت برای این راه مشکلاتی ایجاد می کند.

3- اشتراک مدرسه با بعضی مجلات و روزنامه ها که با محتوای کتاب حرفه و فن هم خوانی و اشتراک موضوع دارند .

4- بازدید از مدارس فنی و حرفه ای و هنرستانها

5- از شاغلان در رشته های مربوطه به واحدهای درسی دعوت شود تا دانش آموزان سوالات خود را از آنها بپرسند.

6- انتخاب بهترین پوشه کار و تشویق دانش آموز

پ- راههای ایجاد فضای کارگاهی برای کارهای عملی

1- در صورت امکان و وجود کلاس خالی یک کلاس به کارگاه دروسی که کار عملی دارند مثل علوم و حرفه وفن اختصاص داده شود.

2- در صورت نبود کلاس خالی برای کارگاه می توان یک کلاس را به عنوان کارگاه قرار داد و هر کلاس در ساعات علوم و حرفه و فن در کارگاه کلاس تشکیل دهند . البته این امر به همکاری مدیر و برنامه ریزی صحیح بستگی دارد تا مشکل تطابق علوم و حرفه‌وفن در کلاس بوجود نیاید.

ت – راههایی برای تهیه امکانات کارگاهی

1- دریافت کیت از گروههای آموزش منطقه

2- همکاری مدیر و اختصاص بودجه به خرید وسایل کارگاهی

3- خرید وسایل مصرفی توسط خود دانش آموز

4- خرید وسایل مصرفی توسط معلم و دریافت هزینه ی آن از دانش آموزان  (اینکار باعث می شود قطعات و وسایل ارزانتر در اختیار دانش آموز قرار بگیرد.)

5- مواظبت از وسایل و آموزش نحوه صحیح استفاده از آنها به دانش آموزان و مراقبت از وسایل در حین انجام کارهای عملی

6- انجام فعالیت ها بصورت گروهی ( وسایل کمتری نیاز دارد و هزینه کمتری برای دانش آموز دارد)

7- اختصاص امتیاز به نظم و نگهداری وسایل و معیوب نکردن آنها در هنگام کار

8- جریمه ی گروه خراب کننده ی وسایل کارگاهی

 

ث – جبران کمبود وقت

1- ساعاتی به سه ساعت در هفته درس حرفه و فن اضافه شود که توسط مسئولان کشوری انجام    می گیرد و امکان پذیر نیست.

2- اضافه کردن اساعت در هفته به عنوان زمان تجهیز کارگاه تا معلم راحتتر کارگاه یا کمک وسایل مربوط را مرتب کند.

3- اختصاص ساعاتی مثل جبرانی به درس حرفه و فن ( این ساعات اکثراً به دروس پایه اختصاص داده می شود.)

4- کمک گرفتن از دانش آموزان در ساعات بیکاری برای منظم کردن کارگاه

ج- راه هایی برای همکاری اعضاء در گروه

1- گروه بندی دانش آموزان بر اساس فاکتورهایی چون روحیه ، اخلاق و بنیه‌ی علمی مشترک . داشتن روحیه و اخلاق و بنیه‌ی علمی متفاوت باعث ایجاد اختلاف در گروه می‌شود. معمولاً گروه‌بندی بر اساس سه پایه قوی ، متوسط ، ضعیف صورت می گیرد. همین امر باعث ایجاد اختلاف‌هایی در گروهها می شود در صورتیکه گروه بندی با وجود تشابه زیاد کارایی بهتر و نتیجه بهتری دارد، چون هر گروه در نهایت ملزم به انجام فعالیت است، بنابراین دانش آموزان کم کار که در یک گروه قرار می گیرند مجبورند برای اینکه نتیجه ای مانند گروه های دیگر بدست آورند، همه اعضاء ، تمام تلاش خود را بکار گیرند. دانش آموزان پرکار هم در گروه خود به یک اندازه کار می کنند چون علاقه مند هستند و اجازه نمی دهند که فقط یک نفر در گروه کار کند .

با این روش، کار به دوش یک نفر نمی افتد و همه کلاس فعالیت می کنند، البته این روش در آخر سال اول یا سالهای دوم و سوم اتفاق می افتد چون به آشنایی و شناخت دبیر از دانش‌آموزان نیاز دارد که این شناخت در طولانی مدت صورت می گیرد.

2- ملزم ساختن گروه ها به انجام کار بصورت گروهی و اختصاص دادن یک چک لیست به هر گروه و یادداشت برداری از نحوه ی فعالیت هر فرد در گروه در هنگام کار

 

چ- راههای عوض کردن دیدگاه و جلب همکاری مدیر

1- برگزاری نمایشگاه از کارهای دستی دانش آموزان

2- گفتگوی دوستانه با مدیر و بازگویی مشکلات و موانع تدریس در زمان نبود امکانات کارگاهی مناسب و یادگیری عمیق و کاربردی درصورت وجود امکانات کارگاهی

3- دعوت از مدیر برای بازدید از کلاس در هنگام انجام یک فعالیت عملی

4- طرح مشکلات در گروه آموزشی مدرسه

ح: راه های جلب همکاری والدین

1- دعوت از والدین برای بازدید از نمایشگاه کارهای دستی و عملی

2- گتفگوی دبیر با والدین در بعضی جلسات مثلاً جلسات اولیاء و مربیان

3- دعوت از والدین، گفتگو و توجیه آنها

4- نوشتن نامه برای والدین و توضیح دادن وضعیت درسی و عملی دانش‌آموز برای آگاهی آنها

5- درخواست کمک از والدین برای آموزش بعضی مهارت ها به دانش آموز

تهیه شده توسط سجاد جعفری

 

دانلود/نقشه_کشی .pptx.htm